Στον σύγχρονο δυτικό κόσμο τα τελευταία 50 χρόνια το προσδόκιμο επιβίωσης (life expectancy) έχει ανέβει κατά 15 χρόνια τουλάχιστον. Η έκθεση του πληθυσμού σε μεγαλύτερη διάρκεια ζωής σε συνδυασμό με υποβάθμιση της ποιότητας διατροφής και την ελάττωση της σωματικής δραστηριότητας οδηγούν σε σημαντική αύξηση της επίπτωσης της οστεοπόρωσης. Ο ορισμός της οστεοπόρωσης είναι ο εξής. Οστεοπόρωση είναι η κατάσταση κατά την οποία παρατηρείται σημαντική επιβάρυνση των οστών και το αποτέλεσμα αυτής είναι τα κατάγματα των οστών. Σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία μία στις τρείς γυναίκες και ένας στους τέσσερεις άνδρες θα υποστούν ένα κάταγμα οστεοπόρωσης. Κατάγματα οστεοπόρωσης θεωρούνται όλα τα κατάγματα χαμηλής βίας δηλαδή τα κατάγματα που προκαλούνται από μια πτώση ή και σε πολλές περιπτώσεις χωρίς καμία προφανή αιτία.
Τα κατάγματα που προκύπτουν από τροχαία ατυχήματα από έντονες αθλητικές δραστηριότητες ή από πτώση από ύψος δεν θεωρούνται κατάγματα οστεοπόρωσης. Τα πιο συνηθισμένα κατάγματα οστεοπόρωσης είναι τα κατάγματα σπονδυλικής στήλης που οδηγούν σε μείωση του ύψους κύφωση και απώλεια ισορροπίας τα κατάγματα ισχίου ή γοφού όπως λέγονται τα οποία έχουν υποχρεωτική ανάγκη άμεσης χειρουργικής επέμβασης και προκαλούν τεράστια επιβάρυνση στην συνολική υγεία του πάσχοντος και τέλος κατάγματα καρπού και ποδοκνημικής άρθρωσης. Η αντιμετώπιση των οστεοπορωτικών καταγμάτων πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένη ιατρική ομάδα γιατί η θεραπευτική αντιμετώπιση δεν πρέπει να σταματάει στην χειρουργική αποκατάσταση καθώς η αντιμετώπιση του αιτίου του κατάγματος που είναι η οστεοπόρωση η θεραπεία είναι απολύτως επιβεβλημένη και επείγουσα. Τα πρώτα σημάδια της οστεοπόρωσης είναι επιδείνωση της στάσης του σώματος μείωση του ύψους, μείωση της φυσικής δύναμης και αντοχής, παρουσία πόνου στην πλάτης και στην λεκάνη και τέλος ανεξήγητα κατάγματα. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να προλαμβάνουμε την οστεοπόρωση γιατί όταν εμφανίζονται τα συμπτώματα είναι ήδη αργά. Αυτό είναι ακόμα πιο σημαντικό στους άνδρες στους οποίους η οστεοπόρωση ξεκινάει 15 χρόνια περίπου μετά από τις γυναίκες αλλά η βαρύτητα των καταγμάτων είναι πολύ μεγάλη και επίσης ο ανδρικός πληθυσμός συνήθως δεν είναι καθόλου ευαισθητοποιημένος για την επίπτωση και την σοβαρότητα των αποτελεσμάτων της οστεοπόρωσης.
Για την πρόληψη της εμφάνισης της οστεοπόρωσης και των σοβαρότατων συνεπειών της πρέπει να υπάρχει έλεγχος οστικής πυκνότητας στις γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση για να υπάρχει ένα σημείο αναφοράς και σύγκρισης με μελλοντικές εξετάσεις. Η μέτρηση της οστικής πυκνότητας γίνεται σε δύο σημεία. Πρώτον στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης όπως λέγεται στην μέση και δεύτερον στο άνω άκρο του μηριαίου ή όπως λέγεται στο ισχίο. Η αξία της μέτρηση στην οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης είναι μεγαλύτερη στις νεότερες γυναίκες δηλαδή ηλικία έως 70 ετών ενώ η μέτρηση της οστικής πυκνότητας του ισχίου έχει μεγαλύτερη αξία για γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας καθώς η μέτρηση αυτή σχετίζεται καλύτερα με την πιθανότητα κατάγματος ισχίου. Για τους άνδρες είναι σημαντικό να γίνεται μέτρηση μετά την ηλικία των 65 καθώς είναι χρήσιμο να χρησιμοποιηθεί για σύγκριση με μελλοντικές εξετάσεις.
Πέρα από τις εξετάσεις μέτρησης οστικής πυκνότητας ακόμα πιο σημαντική είναι η μέτρηση σημαντικών παραγόντων του οστικού μεταβολισμού σε εξετάσεις αίματος όπως είναι το ασβέστιο ο φώσφορος η βιταμίνη D η παραθορμόνη η αλκαλική φωσφατάση και άλλοι δείκτες οστικού μετααβολισμού. Η συνεισφορά του οικογενειακού ιατρού ή του γενικού ιατρού ή του παθολόγου στην ενημέρωση αλλά και στην παρατήρηση κάποιων συμπτωμάτων είναι εξαιρετικής σημασίας. Πέρα από την προτροπή για έλεγχο στις προαναφερθείσες ηλικιακές ομάδες όλοι οι ασθενείς οποιασδήποτε ηλικίας που έχουν ανεξήγητα κατάγματα οι ασθενείς που λαμβάνουν φάρμακα που επηρεάζουν τα οστά όπως η κορτιζόνη και οι ασθενείς που πάσχουν από συστηματικά νοσήματα που επιβαρύνουν τα οστά όπως για παράδειγμα η ρευματοειδής αρθρίτιδα ή η ελκώδης κολίτιτδα πρέπει να κάνουν πλήρη έλεγχο και να λαμβάνουν θεραπεία.
