Κατάγματα Ισχίου

Τι είναι το κάταγμα ισχίου;

Τα κατάγματα ισχίου είναι γνωστά ως και κατάγματα γοφού ή λεκάνης ή και άνω τμήματος του μηριαίου οστού. Επίσης, η λέξη κάταγμα είναι συνώνυμη με το σπάσιμο ενός οστού. Αυτή η επεξήγηση οφείλει να δίνεται επειδή πολλοί ασθενείς ρωτούν αν ένα κάταγμα είναι το ίδιο με σπάσιμο ή με ράγισμα οστού.  Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται από το σύνολο της ιατρικής κοινότητας στα κατάγματα ισχίου και στη θεραπεία τους.

Τα κατάγματα σε αυτό το σημείο του σώματος είναι τα πιο καταστροφικά για τον άνθρωπο, λόγος και για τον οποίον η ορθοπαιδική έρευνα έχει συγκεντρώσει το επιστημονικό ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση τους. Τα κατάγματα του ισχίου είναι πολύ συχνά οστεοπορωτικά κατάγματα. Με την αύξηση του προσδόκιμου επιβίωσης σε παγκόσμιο επίπεδο, αναμένεται τριπλασιασμός της συχνότητας εμφάνισής τους μέσα στα επόμενα χρόνια, σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.

Πρόκειται για ένα σημαντικό ιατρικό πρόβλημα με συχνά ανεξέλεγκτες συνέπειες και διαστάσεις. Ειδικότερα στην Ελλάδα συμβαίνουν περισσότερα από 15.000 τέτοια κατάγματα, ενώ περισσότεροι από 3.000 άνθρωποι χάνουν την ζωή τους κάθε χρόνο λόγω του τραυματισμού. Εμφανίζονται συχνότερα σε ασθενείς άνω των 65 ετών, μετά από μια απλή πτώση στο έδαφος. Σε νεότερο πληθυσμό, ειδικότερα σε άτομα με υγιή κόκαλα, ένα κάταγμα ισχίου μπορεί να συμβεί μετά από πτώση από ύψος μεγαλύτερο των δυο μέτρων.

Ο Δρ. Κων/νος Δρετάκης θεωρείται ένας από τους πλέον εξειδικευμένους ιατρούς σε αυτόν τον τομέα παγκοσμίως.  Έχει συγγράψει διδακτορική διατριβή σε αυτό ακριβώς το αντικείμενο η οποία είναι διεθνώς γνωστή και θεωρείται σημείο αναφοράς σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Η ερευνητική του εργασία έχει δημοσιευθεί στο περιοδικό  Calcified Tissue International USA.

Στα κατάγματα ισχίου είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπίζεται ο ασθενής σύντομα, ιδανικά μέσα στο πρώτο 24ωρο από τον τραυματισμό του, από μια έμπειρη ομάδα, με εξειδίκευση πάνω στο αντικείμενο. Στο επίκεντρο πρέπει να μπαίνει πάντα η ασφάλεια και η υγεία του ασθενούς.

Ποια τα αίτια στο κάταγμα ισχίου και σε ποια ηλικία εμφανίζεται;

Τα κατάγματα ισχίου θεωρούνται συνήθως τραυματισμοί οι οποίοι οφείλονται στην οστεοπόρωση και ο μέσος όρος ηλικίας των ασθενών είναι τα 79 έτη.  Όμως κανένας δεν εξαιρείται από την πιθανότητα να υποστεί κάταγμα ισχίου, καθώς για πολλούς αποτελεί την πρώτη και μοναδική απόδειξη ότι έχουν συμπτώματα οστεοπόρωσης ή εύθραυστα οστά.

Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να συμβούν και σε ασθενείς νεότερης ηλικίας.  Το γεγονός αυτό δηλαδή  ότι το κάταγμα ισχίου είναι το αποτέλεσμα κακής ποιότητας οστών και οστεοπόρωσης είναι και μοναδική ευκαιρία να διαγνωστεί και να θεραπευτεί το πρόβλημα ούτως ώστε να προληφθούν νέα άλλα καταστροφικά κατάγματα. 

Ποια είναι η κατάλληλη πρόγνωση για τα κατάγματα ισχίου;

Τα κατάγματα ισχίου έχουν την χειρότερη πρόγνωση από όλα τα κατάγματα, καθώς όπως αναφέραμε και προηγουμένως, συμβαίνουν σε άτομα μεγαλύτερης ηλικίας.  Περίπου 30% των ασθενών που θα υποστούν ένα τέτοιο κάταγμα δηλαδή 3 στους 10 θα χάσουν την ζωή τους μέσα στον επόμενο χρόνο από τον τραυματισμό. 

Επίσης, οι ασθενείς οι οποίοι θα θεραπευτούν, ενδέχεται να χάσουν ένα μικρό ή μεγάλο μέρος της κινητικότητας για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η έγκαιρη ανάκτηση της κινητικότητας έχει κομβική σημασία για την ανάρρωση του ασθενούς, καθώς η κατάκλιση μπορεί να επιφέρει μια μεγάλη σειρά από παθολογικά προβλήματα.

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα του κατάγματος ισχίου;

Τα συνηθέστερα συμπτώματα του κατάγματος ισχίου περιλαμβάνουν έντονο άλγος, αδυναμία κατά τη διάρκεια της βάδισης και, σε αρκετές περιπτώσεις, εμφανή μείωση του μήκους του ποδιού με έξω στροφή.  Οίδημα και μελάνιασμα στην περιοχή του τραυματισμού εμφανίζονται συχνά κατά τις πρώτες μέρες μετά το κάταγμα.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για άμεση αντιμετώπιση και αποκατάσταση;

Η χειρουργική θεραπεία είναι απολύτως απαραίτητη. Εάν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως, ένας ασθενής με κάταγμα ισχίου δεν θα καταφέρει να περπατήσει ποτέ ξανά. Ο χρόνος έχει κομβική σημασία για την επιτυχία της θεραπείας. Έχει αποδειχτεί μέσα από αναρίθμητες σύγχρονες μελέτες ότι ένας από τους πιο σημαντικούς παράγοντες για την καλύτερη δυνατή έκβαση είναι η άμεση χειρουργική επέμβαση. 

Η ολική αρθροπλαστική ισχίου πρέπει ιδανικά να πραγματοποιηθεί μέσα στις πρώτες 24 έως 48 ώρες από τον τραυματισμό. Οι πιθανότητες εμφάνισης καταστροφικών επιπλοκών, όπως θρόμβωση, λοιμώξεις, κατακλίσεις και διαταραχή του ψυχισμού αυξάνεται άμεσα εάν ο ασθενής δεν αναζητήσει χειρουργική βοήθεια, ενώ αυξάνονται δραματικά με την πάροδο πολύτιμου χρόνου.

Υπάρχουν μετεγχειρητικές επιπλοκές;

Η γρήγορη επαναφορά του ασθενούς σε όρθια θέση και σε φυσιολογική βάδιση αποτελεί πρωταρχικό ιατρικό στόχο. Η ομάδα αντιμετώπισης καταγμάτων ισχίου που έχουμε δημιουργήσει έχει αντιμετωπίσει χειρουργικά το σύνολο των ασθενών μέσα στις πρώτες 24 ώρες με αποτέλεσμα στις 72 ώρες ο ασθενής να είναι πάλι όρθιος αποφεύγοντας τις σοβαρές αναπνευστικές καρδιολογικές και άλλες επιπλοκές.

Η γνώση στις σύγχρονες τεχνικές μειώνει σημαντικά τον χειρουργικό χρόνο και την απώλεια αίματος. Η φυσικοθεραπεία και αποκατάσταση των ασθενών γίνεται από έμπειρη ομάδα που και η εξέλιξη του ασθενούς επιβλέπεται από τον χειρουργό σε εβδομαδιαία βάση για κάθε ασθενή. Τέλος, η χορήγηση θεραπείας οστεοπόρωσης διορθώνει το πρόβλημα που οδήγησε στο κάταγμα, αποκαθιστώντας τα εύθραυστα οστά. Με αυτόν τον τρόπο αποφεύγονται μελλοντικά κατάγματα, και διαφυλάσσεται η συνολική υγεία και ισορροπία του ασθενούς.

Η αντιμετώπιση κάθε περιστατικού από μια εξειδικευμένη ομάδα έχει μεγάλη σημασία για την επιτυχία τόσο του χειρουργείου αλλά και της αποθεραπείας. Ο Δρ. Κ. Δρετάκης είναι ένας απόλυτα εξειδικευμένος επιστήμονας, με πολυετή εμπειρία στα κατάγματα ισχίου. Έχει ολοκληρώσει Διδακτορική διατριβή PhD με θέμα τα κατάγματα ισχίου και δημοσιευμένα αποτελέσματα στα πιο έγκυρα επιστημονικά περιοδικά των ΗΠΑ και της Ευρώπης. 

H B’ Ορθοπαιδική κλινική την οποία διευθύνει ο Κ. Δρετάκης έχει ιατρούς με πλούσια εμπειρία στην αντιμετώπιση δύσκολων και ειδικών περιπτώσεων ασθενών με κατάγματα ισχίου.  Αντίστοιχα παραδείγματα αποτελούν ασθενείς με σοβαρά ιατρικά προβλήματα, όσοι λαμβάνουν αντιπηκτική αγωγή και όσοι αντιμετωπίζουν ήδη υπάρχοντα προβλήματα κινητικότητας.   

Πέρα από την έγκαιρη χειρουργική αντιμετώπιση η γρήγορη κινητοποίηση και η συνεργασία με την εξειδικευμένη ομάδα φυσικοθεραπευτών είναι εξαιρετικά σημαντική. Η καθημερινή επαφή του θεράποντος με την ομάδα φυσικοθεραπείας έχει πολύ θετικό αποτέλεσμα στην καλή και ολοκληρωμένη αποκατάσταση του ασθενούς.

Η παρακολούθηση των ασθενών μετά την επέμβαση σε περιπτώσεις ασθενών με κατάγματα ισχίου είναι απολύτως απαραίτητη.  Η χορήγηση βιταμινών και φαρμάκων μπορεί να προλάβει την επιδείνωση της οστεοπόρωσης αλλά και της έκπτωσης μυϊκής λειτουργίας με αποτέλεσμα τον περιορισμό των επόμενων καταγμάτων.

Υπάρχουν τρόποι να προλάβουμε το κάταγμα ισχίου;

Η πρόληψη ξεκινάει από τα θεμέλια και αποτελεί την καλύτερη θεραπεία. Η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε ασβέστιο και συμπληρωμάτων ασβεστίου και βιταμίνης D οδηγεί σε βελτίωση της οστικής πυκνότητας, γεγονός που κάνει τον σκελετό μας πιο ανθεκτικό σε πτώσεις και κραδασμούς. Γαλακτοκομικά προϊόντα, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια και σπόροι όπως σουσάμι ή chia είναι τροφές πλούσιες σε ασβέστιο, συνεπώς και προστατεύουν τον οργανισμό μας. Ποσότητα ίση με περίπου 700mg ασβεστίου ημερησίως είναι συνήθως αρκετή για υγιείς ενήλικες, ποσότητα που θα πρέπει σχεδόν να διπλασιάζεται μετά τα 65.

Έτσι, τα οστά μας είναι λιγότερο επιρρεπή σε κάποιο καταστροφικό κάταγμα, το οποίο θα μας ακινητοποιήσει και ταλαιπωρήσει για αρκετό καιρό. Ακόμα, η συστηματική άσκηση και μυϊκή ενδυνάμωση, «θωρακίζει» τα οστά και τις αρθρώσεις μας, μειώνοντας σημαντικά τις πιθανότητες εμφάνισής του.

Ο Κωνσταντίνος Δρετάκης και η έμπειρη επιστημονική ομάδα του αντιμετωπίζουν μέσα στο πρώτο 24ωρο όλους τους ασθενείς με κατάγματα ισχίου, με ελάχιστες εξαιρέσεις.  Στην Β’ Ορθοπαιδική  κλινική του Υγεία έχουν διαμετακομιστεί ασθενείς από άλλα νοσοκομεία οι οποίοι δεν κατάφεραν να εγχειρηθούν για διάφορους λόγους, αντιμετωπίστηκαν άμεσα και σήμερα είναι υγιείς. 

Σε συνδυασμό με την εξειδικευμένη γνώση μας, τα 4 σημεία τα οποία διαφοροποιούν την ομάδα μας στα κατάγματα ισχίου και οδηγούν σε καλύτερα αποτελέσματα είναι:

• Άμεση διακομιδή και γρήγορη προετοιμασία για χειρουργική επέμβαση

Ο χρόνος είναι πολύτιμος βοηθός στην αντιμετώπιση του κατάγματος ισχίου. Για να προληφθούν περιστατικά καρδιο-αναπνευστικών προβλημάτων, καθώς και θρομβώσεων, η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση, με το κάθε νέο περιστατικό ιδανικά να χειρουργείται μέσα σε 24 έως 48 ώρες.

• Επιλογή της πιο σύγχρονης μεθόδου με την λιγότερη επεμβατική τεχνική

Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται ταχύτερη ανάρρωση και ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου.

• Ταχεία ορθοστάτηση και βάδιση συνήθως την ίδια μέρα

Με την κατάλληλη υποστήριξη και παρακολούθηση, ο ασθενής επιστρέφει άμεσα στις κανονικές του δραστηριότητες, γεγονός που βοηθά την ανάρρωσή του.

• Στήριξη με την ομάδα αποκατάστασης, ενδυνάμωση και υποστήριξη στα άλλα ιατρικά προβλήματα για να αποφευχθούν άλλες πτώσεις ή έκπτωση συνολικά του οργανισμού

Η συστηματική άσκηση και κίνηση προφυλάσσουν τον ασθενή από ενδεχόμενες νέες πτώσεις. Η μυϊκή δύναμη και η διατήρηση της ισορροπίας λειτουργούν ιδιαίτερα προστατευτικά σε άτομα τρίτης ηλικίας, των οποίων τα οστά παρουσιάζουν μεγαλύτερη ευαισθησία.