Αρθρίτιδα Γόνατος

Τι είναι η αρθρίτιδα γόνατος;

Με τον όρο αρθρίτιδα περιγράφεται η φλεγμονώδης πάθηση μιας ή περισσότερων αρθρώσεων του ανθρώπινου σώματος. Ο σταδιακά αυξανόμενος πόνος, το έντονο οίδημα, η ευαισθησία στην ευρύτερη περιοχή και η δυσκαμψία αποτελούν τα κύρια συμπτώματά της.

Οποιαδήποτε άρθρωση στο σώμα μπορεί να επηρεαστεί από τη νόσο. Παρόλα αυτά, συχνότερα τείνει να εμφανίζεται στην άρθρωση του γόνατος ή του ισχίου, που είναι και οι αρθρώσεις οι οποίες επηρεάζονται σε μεγαλύτερο από το βάρος μας. Σε αυτά τα σημεία ασκείται η μεγαλύτερη πίεση από το σώμα μας στις περισσότερες δραστηριότητες της καθημερινότητάς μας. Οι προαναφερθείσες αρθρώσεις είναι απαραίτητο να λειτουργούν ομαλά, προκειμένου να μπορούμε να είμαστε όρθιοι και να βαδίζουμε φυσιολογικά. Υπάρχουν αρκετοί τύποι αρθρίτιδας που μπορεί να επηρεάσουν την άρθρωση του γόνατος  αλλά μακράν πιο συνηθισμένη είναι η  την οστεοαρθρίτιδα που εμφανίζεται στους περισσότερους ανθρώπους με την πάροδο των χρόνων και είναι γνωστή και ως «αρθριτικά». Δεύτερη σε συχνότητα εμφάνισης είναι η ρευματοειδής αρθρίτιδα και τρίτη η μετατραυματική όπως σε περιπτώσεις παλαιάς ρήξης μηνίσκου ή χιαστού στο γόνατο.

Ποιοι πλήττονται από την αρθρίτιδα;

Ενώ η αρθρίτιδα είναι μια ασθένεια η οποία πλήττει κυρίως ενήλικες, ορισμένες φορές εκδηλώνεται και σε παιδιά. Η θεραπεία που θα ακολουθηθεί εξαρτάται από τον τύπο της αρθρίτιδας, τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων και την ένταση με την οποία εμφανίζονται.

Ποιοι είναι οι συνηθέστεροι τύποι αρθρίτιδας στο γόνατο;

• Εκφυλιστική οστεοαρθρίτιδα γόνατος

Η εκφυλιστική αρθρίτιδα γόνατος αποτελεί μία από τις πιο κοινές αιτίες πόνου στο γόνατο.  Προκαλείται όταν τα δομικά στοιχεία του γόνατος καταστρέφονται με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται προβλήματα στη λειτουργικότητα της άρθρωσης. Βασικό χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου τύπου αρθρίτιδας είναι η προοδευτική φθορά του χόνδρου της άρθρωσης. Καθώς ο προστατευτικός χόνδρος φθείρεται, τα οστά εκτίθενται, το γόνατο πρήζεται και οι καθημερινές δραστηριότητες γίνονται όλο και πιο επώδυνες. Παρόλο που η εμφάνισή της δεν αποκλείεται και σε άτομα νεαρότερης ηλικίας, η εκφυλιστική αρθρίτιδα γόνατος εκδηλώνεται συνήθως σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω, ενώ τα συμπτώματα της αναπτύσσονται αργά και σταδιακά επιδεινώνονται  με την πάροδο του χρόνου.

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα γόνατος

Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι μια χρόνια ασθένεια, η οποία προσβάλλει πολλές αρθρώσεις σε όλο το σώμα, συμπεριλαμβανομένης της άρθρωσης του γόνατος. Η ρευματοειδής αρθρίτιδα είναι ένα αυτοάνοσο νόσημα. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται στις αρθρώσεις και σε άλλους ιστούς, προκαλώντας σημαντική βλάβη στα γόνατα. Τα συμπτώματά της εξελίσσονται και επιδεινώνονται σε σύντομο χρονικό διάστημα από το ξεκίνημα της εμφάνισής τους.

• Μετατραυματική αρθρίτιδα γόνατος

Η μετατραυματική αρθρίτιδα είναι μια μορφή αρθρίτιδας που αναπτύσσεται μετά από τραυματισμό στο γόνατο ή σε άλλες αρθρώσεις. Στην περίπτωση της μετατραυματικής αρθρίτιδας χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή, καθώς αυτή εμφανίζεται μετά από κατάγματα, κακώσεις ή ρήξεις μηνίσκων, οι οποίες επηρεάζουν αρνητικά την ισορροπία. Με αυτόν τον τρόπο ο χόνδρος τραυματίζεται σταδιακά, οδηγώντας αργά αλλά σταθερά σε μετατραυματική αρθρίτιδα. Για παράδειγμα, ένα σπασμένο οστό μέσα στην άρθρωση ή ρήξη μηνίσκων χιαστών ή μαλακών μορίων μπορεί να βλάψει την επιφάνεια της άρθρωσης και να οδηγήσει σε αρθρίτιδα, ακόμα και χρόνια μετά τον τραυματισμό. Οι ρήξεις μηνίσκου και οι τραυματισμοί των συνδέσμων μπορεί να προκαλέσουν σημαντική πρόσθετη φθορά στην άρθρωση του γόνατος που με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε αστάθεια και στην συνέχεια σε αρθρίτιδα.

Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα της αρθρίτιδας γόνατος;

Βασικό σύμπτωμα της αρθρίτιδας γόνατος είναι η φλεγμονή και ο πόνος. Το γόνατο συχνά παρουσιάζεται ζεστό και ευαίσθητο στο άγγιγμα, τόσο στο σημείο της βλάβης, όσο και στις γύρω περιοχές. Ανάλογα με τον τύπο της αρθρίτιδας, ο πόνος μπορεί να αναπτύσσεται σταδιακά με την πάροδο του χρόνου ή μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά. Ακόμα, μπορεί να γίνει δύσκαμπτο, μειώνοντας σημαντικά το εύρος κινήσεων που μπορεί να πραγματοποιήσει το πόδι. Πολλοί ασθενείς εκδηλώνουν μεγαλύτερο πόνο κατά τις αλλαγές καιρικών συνθηκών, όπως και κατά τις ημέρες που παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά υγρασίας.

Πιο αναλυτικά, στα συμπτώματα της αρθρίτιδας γόνατος περιλαμβάνονται:

• Πόνος, ο οποίος προοδευτικά γίνεται εντονότερος
• Δυσκαμψία γόνατος, περιορισμός στην κίνηση
• Οίδημα και ερυθρότητα στην περιοχή
• Πόνος μετά από έντονη δραστηριότητα ή λόγω καιρικών αλλαγών
• Ατροφία των μυών γύρω από το γόνατο

Υπάρχουν συγκεκριμένες ασκήσεις ενδυνάμωσης για την αρθρίτιδα γόνατος;

Η συχνή αθλητική δραστηριότητα μπορεί να βοηθήσει τον ασθενή στο να διαχειριστεί την αρθρίτιδα γόνατος, όταν πάντα γίνεται με την επίβλεψη του φυσιοθεραπευτή του ή του γυμναστή του. Η άσκηση μπορεί να βελτιώσει τη δύναμη των μυών των ποδιών, ώστε να μπορούν να υποστηρίζουν καλύτερα τα γόνατα. Ασκήσεις ενδυνάμωσης με βάρη ή αντιστάσεις αποτελούν εξαιρετική επιλογή για ασθενείς με αρθρίτιδα. Το γρήγορο περπάτημα αποτελεί μια εξαιρετική σωματική δραστηριότητα, αλλά στην αρθρίτιδα γόνατος και ισχίου είναι απαγορευτικό, καθώς προκαλεί έξαρση των συμπτωμάτων. Το ίδιο ισχύει για κάθε δραστηριότητα η οποία περιλαμβάνει έντονους κραδασμούς, όπως για παράδειγμα το ανέβασμα και το κατέβασμα σκάλας. Το  κολύμπι και άλλες ήπιες ασκήσεις με μικρό εύρος κίνησης και σταθερή πίεση μπορούν να βοηθήσουν τόσο στην ανακούφιση από τον πόνο, όσο και στην αποκατάσταση. Σε συνδυασμό με χρήση παυσίπονων και μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών, ο ασθενής μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να ανακουφιστεί σημαντικά. Παρόλο που οι εκφυλιστικές αλλαγές σε ένα γόνατο δεν μπορούν να διορθωθούν, η διαμόρφωση των συνηθειών ενός ασθενή του δίνουν τη δυνατότητα να παραμείνει ενεργός, απολαμβάνοντας δραστηριότητες οι οποίες υπό άλλες καταστάσεις θα ήταν απαγορευτικές.

Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία για άμεση αντιμετώπιση;

Η θεραπεία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τον τύπο της αρθρίτιδας. Βασικός στόχος της θεραπείας είναι να προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο, να βελτιώσει την κινητικότητα και τη δύναμη της άρθρωσης, να ελέγξει τα συμπτώματα στο μέγιστο δυνατό βαθμό και να αποτρέψει περαιτέρω βλάβη στην άρθρωση. Η θεραπεία για την αρθρίτιδα του γόνατος περιλαμβάνει αλλαγές στον τρόπο ζωής, φαρμακευτική αγωγή αλλά και χειρουργική επέμβαση, όταν αυτό κρίνεται απαραίτητο.

Σε ασθενείς που εμφανίζουν ήπια συμπτώματα, προτείνονται μέθοδοι που σκοπό έχουν να ανακουφίσουν τον ασθενή από τον πόνο όπως: ήπια αναλγητικά και αντιφλεγμονώδη, μείωση σωματικού βάρους, αλλαγή τρόπου ζωής και δραστηριοτήτων, φυσικοθεραπεία για μυϊκή ενδυνάμωση και ενέσιμες θεραπείες στην άρθρωση του γόνατος (Υαλουρονικό οξύ – PRP). Η τακτική άσκηση και μείωση του βάρους έχουν κομβική σημασία για την ανακούφιση του πόνου, καθώς έτσι μειώνεται σημαντικά η πίεση που ασκείται στα γόνατα, ενώ θωρακίζονται παράλληλα οι μύες οι οποίοι τα πλαισιώνουν. Εάν ωστόσο η συντηρητική θεραπεία, δεν προσφέρει στον ασθενή τα επιθυμητά αποτελέσματα, τότε προτείνεται η χειρουργική θεραπεία.

Εάν κριθεί απαραίτητο να γίνει χειρουργική επέμβαση, τότε η μέθοδος που συστήνεται είναι αυτή της ολικής αρθροπλαστικής, δηλαδή της αντικατάστασης των φθαρμένων τμημάτων της άρθρωσης από τεχνητά εμφυτεύματα. Η ρομποτική αρθροπλαστική γόνατος είναι μία ελάχιστα επεμβατική μέθοδος, η οποία εγγυάται απόλυτη ασφάλεια, μηδαμινές μετεγχειρητικές επιπλοκές, και ταχύτατη ανάρρωση σε σύγκριση με άλλες μεθόδους.  Είναι σημαντική η επιλογή έμπειρου εξειδικευμένου ιατρού, ο οποίος πράγματι διαθέτει τόσο την απαραίτητη τεχνογνωσία, όσο και τον κατάλληλο τεχνολογικό εξοπλισμό στο νοσοκομείο του. Με αυτόν τον τρόπο, ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει με μεγαλύτερη άνεση στις καθημερινές του δραστηριότητες, διαθέτοντας πλέον ένα μεγαλύτερο εύρος κινήσεων και σταθερό βάδισμα.

Είναι σημαντικό ο ασθενής να απευθύνεται σε μια αξιόπιστη ιατρική ομάδα, με εκτεταμένη εμπειρία σε ανάλογα περιστατικά. Με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται η μέγιστη δυνατή ασφάλεια, το καλύτερο αποτέλεσμα, καθώς και η ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου.