Ρήξη Πρόσθιου Χιαστού

Τι είναι η ρήξη πρόσθιου χιαστού;

Η ρήξη πρόσθιου χιαστού συνδέσμου αποτελεί έναν από τους συνηθέστερους τραυματισμούς του γόνατος. Αυτού του είδους ο τραυματισμός συμβαίνει συχνότερα κατά τη διάρκεια αθλημάτων όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το σκι που περιλαμβάνουν απότομες κινήσεις ή αλλαγή κατεύθυνσης, ανώμαλη προσγείωση και άλματα. Η έγκαιρη αντιμετώπισή του είναι απαραίτητη για να επανέλθει ο ασθενής στις καθημερινές του δραστηριότητες, με ασφάλεια, χωρίς μετεγχειρητικό πόνο.

Η μέθοδος αντιμετώπισης ενός τέτοιου περιστατικού εξαρτάται τόσο από τη σοβαρότητα του τραυματισμού, όσο και το επίπεδο δραστηριότητας του ασθενούς. Ασθενείς οι οποίοι συμπεριλαμβάνουν αθλήματα και έντονη σωματική δραστηριότητα στην καθημερινότητά τους πρέπει άμεσα να αντιμετωπίσουν τον τραυματισμό, για να αποφευχθεί η επιδείνωσή του. Τις περισσότερες φορές, η χειρουργική επέμβαση κρίνεται ως η αναγκαία λύση για να ανακτηθεί η πλήρης λειτουργία του γόνατος, καθώς η συντηρητική αντιμετώπιση φαίνεται ανεπαρκής.

Σε περιπτώσεις όπου η ρήξη χιαστού συνοδεύεται από κάποια άλλη κάκωση, όπως για παράδειγμα ρήξη μηνίσκου, τότε μπορεί να πραγματοποιηθεί ταυτόχρονη χειρουργική αποκατάσταση και των δυο τραυματισμών. Η απόφαση του πάσχοντος να μην αποκατασταθεί αρθροσκοπικά η ρήξη πρόσθιου χιαστού, πρέπει να πραγματοποιηθεί μόνο μετά από εκτενή ανάλυση των πιθανοτήτων εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας γόνατος, οι οποίες αυξάνονται σημαντικά εάν δεν εγχειρηθεί. Ο ορθοπαιδικός, μετά από λήψη ιστορικού και εκτίμηση της κατάστασης θα δημιουργήσει το πλέον κατάλληλο πλάνο θεραπείας.

Υπάρχουν τέσσερις βασικοί σύνδεσμοι στο γόνατο, οι οποίοι δρουν κατά κάποιον τρόπο ως προστατευτικοί ιμάντες. Σκοπός τους είναι να συνδέουν το κάτω άκρο του μηρού με το άνω άκρο της κνήμης και να λειτουργούν ως ένας σταθεροποιητικός μηχανισμός για την άρθρωση του γόνατος. Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος αποτελεί έναν από αυτούς. Βρίσκεται στο κέντρο του γόνατος και ελέγχει την τάση κατά την περιστροφή, αλλά και την κίνηση της κνήμης προς τα εμπρός.

Όταν ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος τραυματιστεί ή κοπεί πλήρως, τότε η άρθρωση του γόνατος μπορεί να γίνει ασταθής η άρθρωση του γόνατος.

Ποια είναι τα αίτια;

Η ρήξη χιαστού αν και συμβαίνει κυρίως κατά τις αθλητικές δραστηριότητες, μπορεί να προκληθεί και από κάποια απλή πτώση ή μια απότομη κρούση. Η ρήξη πρόσθιου χιαστού προκαλείται όταν το γόνατο στρίβει ξαφνικά σε περίπτωση αλλαγής κατεύθυνσης ή υπάρξουν έντονες και απότομες επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις, αλλά και ανώμαλη προσγείωση μετά από άλμα.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι γυναίκες, και πιο συγκεκριμένα οι γυναίκες αθλήτριες, είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν μία ρήξη χιαστού σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό οφείλεται κυρίως σε αυξημένη συνδεσμική χαλαρότητα λόγω της δράσης των οιστρογόνων, ανατομικές διαφορές, αλλά και παραλλαγές στη μυϊκή ισχύ ή το νευρομυϊκό έλεγχο.

Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση της ρήξης χιαστού;

Η διάγνωση της ρήξης του χιαστού συνδέσμου περιλαμβάνει συνήθως έναν συνδυασμό κλινικής εξέτασης, απεικονιστικών μελετών και διαγνωστικής αρθροσκόπησης. Κατά τη διάρκεια της φυσικής εξέτασης, αξιολογούνται σημεία αστάθειας και εκτελούνται ειδικά τεστ. Οι ακτινογραφίες και οι μαγνητικές τομογραφίες συμβάλλουν επίσης στη διαγνωστική διαδικασία.  Η άμεση και ακριβής διάγνωση είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη κατάλληλου σχεδίου θεραπείας και την επίτευξη βέλτιστων αποτελεσμάτων για τους ασθενείς.

Ρήξη χιαστού συμπτώματα

Η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου συνοδεύεται από έντονο πόνο, ενώ σύμφωνα με τους περισσότερους ασθενείς, η στιγμή του τραυματισμού είναι πάρα πολύ έντονη γιατί αισθάνεται ο πάσχων ότι κάτι κόβεται.  Η ρήξη δίνει την αίσθηση ότι κάτι σκίζεται εντός της άρθρωσης και δημιουργείται σημαντικό οίδημα στην άρθρωση του γόνατος. Η ρήξη χιαστού αποτελεί έναν εξαιρετικά σοβαρό τραυματισμό, ο οποίος επιφέρει τις μεγαλύτερες επιπτώσεις στο γόνατο από κάθε άλλη κάκωση, παράγοντας που κρίνει απαραίτητη την αντιμετώπισή του.

Τα συμπτώματα της ρήξης ποικίλουν ανάλογα με τον τρόπο του τραυματισμού, την έκταση της βλάβης αλλά και την φυσική κατάσταση του ασθενούς.

Πιο συγκεκριμένα, αυτά είναι:

• Αίσθηση «σκισίματος» γόνατος
• Έντονος πόνος
• Ήχος παρόμοιος με δυνατό κρότο
• Οίδημα και ερυθρότητα
• Ευαισθησία στην ψηλάφηση
• Απώλεια πλήρους εύρους κινήσεων
• Αστάθεια γόνατος
• Ατροφία των μυών του γόνατος
• Δυσκολία στη βάδιση

Υπάρχει δυνατότητα αποκατάστασης χωρίς χειρουργείο;

Εάν ένας ασθενής νιώσει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα, τότε θα πρέπει άμεσα να απευθυνθεί σε κάποιον εξειδικευμένο ορθοπαιδικό χειρουργό. Η άρθρωση του γόνατος είναι μια σύνθετη δομή οστών, συνδέσμων, τενόντων και άλλων ιστών που συνεργάζονται για την πραγματοποίηση της κίνησης. Είναι σημαντικό λοιπόν κάποιος να λάβει μία έγκαιρη και ακριβή διάγνωση, έτσι ώστε να προσδιοριστεί η σοβαρότητα του τραυματισμού-  εάν πρόκειται δηλαδή για μερική ή ολική ρήξη  χιαστού, και να προταθεί η κατάλληλη και πλήρως προσωποποιημένη θεραπεία.

Πολλοί είναι αυτοί που αναρωτιούνται ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ της μερικής και της ολικής ρήξης πρόσθιου χιαστού. Βασική ειδοποιός διαφορά μεταξύ των δύο, είναι η μέθοδος αντιμετώπισης του τραυματισμού, καθώς όταν η ρήξη είναι μερική, τότε υπάρχει περιθώριο για συντηρητική αντιμετώπιση και αποφυγή της επέμβασης. Σε περιπτώσεις ωστόσο που η ρήξη είναι ολική, τότε η χειρουργική αποκατάσταση αποτελεί την ιδανική λύση για βέλτιστο αποτέλεσμα, με διάρκεια στο χρόνο. Η έγκαιρη επέμβαση βελτιώνει σημαντικά την ποιότητα ζωής του ασθενούς, χαρίζοντάς του συντομότερο χρόνο αποθεραπείας.

Όσον αφορά τη συντηρητική θεραπεία της ρήξης πρόσθιου χιαστού, αυτή μπορεί να περιλαμβάνει ανάπαυση και ασκήσεις φυσικοθεραπείας, οι οποίες έχουν ως κύριο στόχο να ενδυναμώσουν και να ενισχύσουν τη σταθερότητα του γόνατος.

Πιο συγκεκριμένα, η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει:

• Αντιφλεγμονώδη φαρμακευτική αγωγή, με τη μορφή σκευασμάτων
• Ασκήσεις ενδυνάμωσης
• Παγοθεραπεία
• Ακινητοποίηση και αποφόρτιση του γόνατος με πατερίτσες
• Ξεκούραση και αποχή από αθλήματα
• Χρήση μηροκνημικού νάρθηκα σε ορισμένες περιπτώσεις

Πότε απαιτείται χειρουργική αντιμετώπιση της ρήξης πρόσθιου χιαστού;

Η κλινική εξέταση είναι αυτή που θα καθορίσει το αν θα χρειαστεί επέμβαση για την αποκατάσταση της ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται με τη λήψη ακτινογραφίας και μαγνητικής τομογραφίας γόνατος, οι οποίες και δείχνουν με μεγαλύτερη ευκρίνεια την έκταση της βλάβης.

Στην περίπτωση που το χειρουργείο κριθεί αναγκαίο, ο ασθενής δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να καθυστερήσει την πραγματοποίησή του, αφού μια τέτοια κίνηση μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις για την κινητικότητά του. Στους πιθανούς κινδύνους αναβολής χειρουργείου συμπεριλαμβάνεται η πιθανότητα εμφάνισης σοβαρών συνοδών κακώσεων ή καταγμάτων. 

Επίσης, με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προκληθεί φθορά στους μηνίσκους και στον αρθρικό χόνδρο με φυσικό επακόλουθο την εμφάνιση μετατραυματικής αρθρίτιδας του γόνατος. Στόχος είναι το χειρουργημένο γόνατο να σηκώνει λιγότερο βάρος και να έχει μεγαλύτερη στήριξη από το τους γειτονικούς μύες. Η ρήξη χιαστού μπορεί σήμερα να επιλυθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια και ασφάλεια χάρη στη ρομποτική χειρουργική.

Ποια προετοιμασία απαιτείται πριν από τη χειρουργική επέμβαση;

Η ενδυνάμωση των μυών που πλαισιώνουν το γόνατο μέσω φυσιοθεραπείας και άσκησης, διευκολύνει σημαντικά την αποκατάσταση, τόσο σε ποιότητα όσο και σε χρόνο, μετά τη χειρουργική επέμβαση. Όπως είναι φυσικό, η άσκηση πρέπει να είναι ήπια, ώστε να αποφευχθεί ένας νέος πιθανός τραυματισμός, ο οποίος θα καθυστερήσει ή θα δυσχεράνει το χειρουργείο.

Επιπλέον, εάν ο ασθενής έχει κάποια παραπανίσια κιλά, θα ήταν ωφέλιμο να μειώσει το βάρος του ώστε να μην επιβαρύνονται παραπάνω οι αρθρώσεις του κατά τη διάρκεια της αποθεραπείας. Την ημέρα της επέμβασης ο ασθενής θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο ξεκούραστος.

Ποια είναι η χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης της ρήξης χιαστού;

Η πλέον ασφαλής και αποτελεσματική χειρουργική μέθοδος που ακολουθείται για την αντιμετώπιση της ρήξης πρόσθιου χιαστού συνδέσμου είναι η Συνδεσμοπλαστική του Προσθίου Χιαστού. Πρόκειται για μία απολύτως ασφαλή και αναίμακτη επέμβαση, η οποία σήμερα εφαρμόζεται αρθροσκοπικά. Σκοπός της είναι να αποκατασταθεί η βλάβη μέσω ενός μοσχεύματος το οποίο λαμβάνεται από κάποιο άλλο σημείο του γόνατος και τοποθετείται στην ανατομική θέση του συνδέσμου ο οποίος έχει υποστεί τη ρήξη.

Είναι σημαντικό το γεγονός ότι η πραγματοποίηση της επέμβασης δεν απαιτεί κάποια σημαντική τομή στον ασθενή. Αντιθέτως, το αρθροσκόπιο και τα ειδικά εργαλεία εισάγονται μέσω 2 μικρών οπών, με μέγεθος περίπου 0,5 cm, στην πρόσθια επιφάνειά του γόνατος. Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία η οποία Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την καλύτερη δυνατή αποκατάσταση της τραυματισμένης άρθρωσης και τη γρηγορότερη ανάρρωση του ασθενούς, με ελαχιστοποίηση του μετεγχειρητικού πόνου και τελικό αποτέλεσμα με διάρκεια στον χρόνο.

Χάρη στην εξέλιξη της χειρουργικής έχουμε:

• Αισθητά λιγότερο πόνο
• Συντομότερη επαναφορά στις καθημερινές δραστηριότητες
• Δεν απαιτείται νοσηλεία

Τι συμβαίνει μετά το χειρουργείο; Ποιος είναι ο χρόνος αποκατάστασης;

Η συμμόρφωση με τις οδηγίες του θεράποντος ιατρού αποτελεί βασικό και αναπόσπαστο κομμάτι της πλήρους και άμεσης αποκατάστασης. Ο ασθενής αρχικά θα πρέπει να χρησιμοποιεί πατερίτσες, έτσι ώστε να μην επιβαρύνει το πόδι του κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η χρήση τους σταδιακά θα ελαττώνεται, έως ότου κριθεί μη απαραίτητη η υποστήριξή τους.

Αυτή η διαδικασία θα διαρκέσει περίπου 10 ημέρες μετά το χειρουργείο, χρόνος ο οποίος εξαρτάται και από τις δυνατότητες κάθε οργανισμού. Στόχος είναι μετά τις πρώτες 10 ημέρες από την αρθροσκοπική  αποκατάσταση, ο ασθενής να περπατάει χωρίς καμία βοήθεια. Η βάδισή του θα συνεχίσει να βελτιώνεται προοδευτικά και τις επόμενες μέρες, μέχρι να φτάσει στα προ τραυματισμού επίπεδα.

Επιπλέον, όλοι οι ασθενείς ανεξαρτήτως ηλικίας, θα πρέπει να ακολουθήσουν ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας,  από την 3η ημέρα μετά το χειρουργείο. Με αυτόν τον τρόπο μπορούν να επανέλθουν άμεσα στις καθημερινές και αθλητικές τους δραστηριότητες, με πλήρη ανάκτηση της κινητικότητάς τους. Έχει μεγάλη σημασία ο ασθενής να ακολουθήσει κατά γράμμα τις οδηγίες του γιατρού του, καθώς και να τον ενημερώνει για οτιδήποτε ασυνήθιστο παρατηρήσει κατά της διάρκεια της αποθεραπείας. Ο συνδυασμός άσκησης, παγοθεραπείας και αναλγητικών αποτελεί το τρίπτυχο μιας επιτυχούς ανάρρωσης.

Ποιο είναι το κόστος της επέμβασης; Είναι προσιτές οι τιμές;

Το κόστος του χειρουργείου είναι αρκετά προσιτό. Βέβαια, αυτό εξαρτάται από την τεχνική που θα ακολουθηθεί, τα χαρακτηριστικά του κάθε περιστατικού, αλλά και το είδος των εμφυτευμάτων που θα χρησιμοποιηθούν κατά την επέμβαση. Στους ασθενείς με ιδιωτική ασφάλεια, το κόστος καλύπτεται, μερικώς ή πλήρως, σε ποσοστό ανάλογο με το ασφαλιστήριό τους.